---ความรักนั้น ย่อมเกิดขึ้นด้วยเหตุ ๒ ประการ คือ ด้วยการอยู่ร่วมกัน ในกาลก่อน ๑ ด้วยความเกื้อกูลต่อกันในปัจจุบัน ๑ เหมือนดอกอุบลและชลชาติ เมื่อเกิดในน้ำ ย่อมเกิดเพราะอาศัยเหตุ ๒ ประการ คือ น้ำและเปือกตม ฉะนั้น...คู่...บุพเพสันนิวาส คือ การได้เคยอยู่ร่วมกันในอดีตชาติ จนส่งผลให้ได้เป็นคู่ครองกันในปัจจุบัน ซึ่งส่วนใหญ่จะคิดว่าเคยอยู่ร่วมกันเป็นสามีภรรยาเท่านั้น แต่แท้จริงแล้วบุพเพสันนิวาส หมายถึง การที่อาจจะได้อยู่ร่วมกันในฐานะอื่นก็ได้ เช่น พี่กับน้อง พ่อกับลูก แม่กับลูก ครูกับศิษย์ นายกับบ่าว เป็นต้น มีความเห็นสอดคล้องกัน ทำให้อยู่ด้วยกันแล้วมีความสุข
---เนื้อคู่ คือ หญิงและชายที่เคยได้ใช้ชีวิตร่วมกัน เป็นสามีภรรยากันมาก่อนในอดีตชาติ
---คู่ครอง คือ หญิงและชายที่ใช้ชีวิตร่วมกัน เป็นสามีภรรยากันในชาติปัจจุบัน
---คู่กรรม คือ หญิงและชายที่ใช้ชีวิตร่วมกันเป็นสามีภรรยา แต่มักไม่มีความสุข เนื่องจากการมาอยู่ร่วมกันนั้น เกิดจากวิบากของกรรมที่ทำร่วมกันที่มีต่อกันมาส่งผล เช่น อาจเคยทำบาปร่วมกัน หรือเคยเป็นศัตรูกันมาก่อน เป็นต้น
---คู่บารมี คือ เนื้อคู่ที่ได้ติดตามกันมา ส่งเสริมกันและกันในทางที่ดี ได้ใช้ชีวิตร่วมกันในฐานะสามีภรรยาร่วมกันนับชาติไม่ถ้วน และจะติดตามกันต่อไปจนกว่าจะสามารถหลุดพ้นจากวัฏสงสารได้
---มักใช้คำนี้ กับพระโพธิสัตว์ที่บำเพ็ญบารมีกับเนื้อคู่ลำดับ ๑ ที่จะได้เป็นคู่ครองกับในชาติสุดท้าย เหตุแห่งการได้อยู่ร่วมกัน ดังที่พระพุทธองค์ได้แสดงเหตุ ที่ชายหญิงได้รักและได้เป็นสามีภรรยากันนั้นมี ๒ ปัจจัย คือ การได้อยู่ร่วมกันในกาลก่อน ๑ การได้เกื้อหนุนกันในชาติปัจจุบัน ๑
---เนื่องจาก วัฏสงสารยาวไกล จนหาจุดเริ่มต้นและที่สุดไม่ได้ หญิงชายแต่ละคน จึงมีเนื้อคู่มากมายเป็นแสนคน แต่ละชาติที่เกิดมา ก็อาจได้พบเจอเนื้อคู่หลายๆ คนพร้อมกัน หรืออาจไม่ได้เจอเนื้อคู่เลยสักคนก็เป็นได้ กรณีที่ไม่เจอเนื้อคู่เลยนั้น หญิงชายนั้น ก็อาจมีคู่ได้กับบุคคลใกล้ชิด ที่ได้เกื้อหนุนกันในปัจจุบัน ซึ่งเมื่อได้เป็นคู่กันในปัจจุบันแล้วหญิงชายนั้น ก็จะได้เป็นเนื้อคู่กันต่อไป...
*คู่บุพเพสันนิวาส*