ลักษณะของผู้มีสติและสัมปชัญญะ

ิภิกษุ ทั้งหลาย. ! ภิกษุเป็นผู้มีสติเป็นอย่างไรเล่า ? ภิกษุ ทั้งหลาย. ! ภิกษุในกรณีนี้ เป็นผู้ตามเห็นกาย ในกายอยู่เป็นประจำ มีความเพียรเผากิเลส มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัด อภิชฌาและ โทมนัสในโลกออกเสียได้; เป็นผู้ตามเห็น เวทนา ใน เวทนาทั้งหลายอยู่เป็น ประจำ....; เป็นผู้ตามเห็นจิตในจิตอยู่เป็นประจำ ....; เป็นผู้ตามเห็นธรรมใน ธรรม ทั้งหลายอยู่เป็นประจำ มีความเพียรเผากิเลส มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัดอภิชฌาและ โทมนัสในโลกออกเสียได้. ภิกษุ ทั้งหลาย. ! อย่างนี้แล เรียกว่า ภิกษุเป็นผู้มีสติ. ภิกษุ ทั้งหลาย. ! ภิกษุ เป็น ผู้มีสัมปชัญญะ เป็น อย่างไรเล่า ? ภิกษุ ทั้งหลาย. ! ภิกษุในกรณีนี้ เป็นผู้รู้ตัวรอบคอบ ในการก้าวไปข้างหน้า การถอย กลับไปข้างหลัง, การแลดู การเหลียวดู, การคู้ การเหยียด, การทรงสังฆาฏิ บาตร จีวร, การฉัน การดื่ม การเคี้ยว การลิ้ม, การถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ, การไป การหยุด, การนั่ง การนอน, การหลับ การตื่น, การพูด การนิ่ง, ภิกษุ ทั้งหลาย. ! อย่างนี้แล เรียกว่า ภิกษุเป็นผู้มี สัมปชัญญะ. สฬา. สํ. ๑๘/๒๖๐/๓๗๔-๓๘๑.