ธรรมะว่าด้วยเรื่อง การปฎิบัติตนต่อเจ้ากรรมนายเวร และผู้มีพระคุณ

เหตุที่ต่างก็มีภพชาติมานับไม่ถ้วนในอดีต
ต่างก็ทำกรรมทั้งดีและไม่ดีไว้นับไม่ถ้วน
เช่นกันในภพชาติทั้งหลายนั้น

เจ้ากรรมนายเวรที่ได้ไปก้ำเกินเบียดเบียนทำร้ายไว้ก็ย่อมมีไม่น้อยเช่นกัน

ทำนองเดียวกับผู้เป็นมารดา บิดา บุพการี ผู้มีพระคุณก็ต้องมีมากมายเช่นกัน

ชาตินี้แม้จะไม่อาจล่วงรู้ได้ว่าเป็นใครต่อใครบ้างแต่ก็พึงยอมรับว่ามีอยู่ ทั้งในภพภูมิที่พ้นความรู้เห็นของผู้ไม่มีความสามารถและทั้งในภพภูมิเดียวกับเราทั้งหลายนี้ด้วย

ทั้งเจ้ากรรมนายเวร และทั้งผู้มีพระคุณ
เมื่อจะขอโทษท่านผู้เป็นเจ้ากรรมนายเวร
ก็พึงทำเช่นเดียวกับเมื่อจะตอบแทนพระคุณ ท่านผู้มีพระคุณ คือ ทำบุญทำกุศลด้วยตั้งใจจริงที่จะอุทิศให้ แล้วตั้งใจจริงบอกกล่าวให้รับรู้ ให้ยอมรับความเจตนาจริงใจที่จะขอโทษและตอบแทน

การบอกกล่าวด้วยใจจริงเช่นนี้ ต่อผู้ไม่มีตัวตนปรากฏให้เห็น เช่นนี้ ไม่ใช่ความหลง ไม่ใช่ความไร้เหตุผล แต่เป็นความปฏิบัติที่ถูกต้องและจะได้ผล อาจพาพ้นมือแห่งกรรมไม่ดีที่ตามอยู่ได้

พระนิพนธ์ "อำนาจอันยิ่งใหญ่แห่งกรรม"
สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก