‘ไมโครบีดส์’ร้ายกว่า‘พลาสติก’ อันตรายไม่เล็ก ‘ยาดำ’แทรกทุกแห่งหนบนโลก

12 กันยายน 2562 นายแพทย์กฤษดา ศิรามพุช ผู้อำนวยการศูนย์เวชศาสตร์อายุรวัฒน์นานาชาติ กล่าวถึงการลดขยะพลาสติก ว่า ไม่ใช่เรื่องใหม่นัก แต่ที่มักได้ยินกันบ่อย คือ พลาสติกที่ทิ้งนั้นไปตกถึงท้องสัตว์ทะเลจนทำให้มันตาย

อย่างไรก็ดี สิ่งเหล่านี้อาจยังไม่กระทบกับความรู้สึกของหลายคนมากนัก เพราะยังรู้สึกไกลตัว ที่จริงมันมีพลาสติกที่ใกล้ตัวกว่านั้น คือ มันเข้าไปอยู่ในตัวของเราได้เลย สิ่งนี้มาจากขยะพลาสติกที่มนุษย์ทิ้งอีกเช่นกัน แต่ร้ายกว่าดังจะขอเรียกว่า "พลาสติกจิ๋ว (Microplastic)" หรือไมโครบีดส์เล็กๆ (Microbead) ซึ่งเจ้าอนุภาคพลาสติกจิ๋วนี้มีขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร แต่หลายอนุภาคก็มองไม่เห็นด้วยตา แถมยังเล็กกว่าฝุ่นละออง 2.5 ที่เป็นข่าวดังไปทั่วเสียอีก

"พลาสติกจิ๋วนี้มาได้จากหลายสิ่งในชีวิตประจำวัน อาทิ ก้นบุหรี่ ที่มีรายงานว่าพบมากกว่าถุงพลาสติกเสียอีก , เส้นใยสังเคราะห์ของเสื้อผ้า , ยางรถยนต์ และอุตสาหกรรมเม็ดพลาสติก ซึ่งสามารถเข้าสู่ร่างกายเราได้ 3 ทาง คือ อากาศ มีรายงานการตรวจพบพลาสติกจิ๋วลอยฟ่องอยู่ในอากาศที่เราสูดหายใจเข้าไป , อาหาร พลาสติกจิ๋วแทรกอยู่ในซีฟู้ด และสัตว์ทะเลที่เราบริโภคเป็นจำนวนมากโดยที่มองไม่เห็น , น้ำดื่ม มีการสำรวจพบน้ำเปล่าบรรจุขวดที่ดื่ม พบอณูของพลาสติกจิ๋วนี้เจือปนอยู่ในปริมาณพอสมควรที่คนดื่มน้ำขวดบ่อยๆควรทราบ" นายแพทย์กฤษดา กล่าว

ผู้อำนวยการศูนย์เวชศาสตร์อายุรวัฒน์นานาชาติ กล่าวต่อว่า มีการศึกษาในสหราชอาณาจักร พบว่า พลาสติกจิ๋วนี้มีเจือปนแทรกเป็นยาดำอยู่ในแทบทุกแห่งหนบนโลกแล้ว ไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำลำธาร มหาสมุทรอันไพศาล หรือขุนเขาสูงเสียดฟ้า ล้วนแต่ตรวจพบว่ามี "ไมโครพลาสติก" ปนเปื้อนอยู่อย่างชัดเจน นอกจากนั้นยังมีรายงานล่าสุดถึงการพบ "เชื้อแบคทีเรีย" มากกว่า 400 ชนิดที่ติดอยู่บนพลาสติกจิ๋วนี้ ซึ่งสำรวจพบตามชายหาดท้องถิ่น เชื้อพวกนี้มีตั้งแต่เชื้อลำไส้อักเสบ , ติดเชื้อในกระแสเลือด ไปจนถึงมีผลกับการเกิดปะการังฟอกสี จุดที่พบไมโครพลาสติกนี้มากเป็นอันดับต้นๆ ได้แก่ แม่น้ำแยงซี และตลอดชายฝั่งเมดิเตอร์เรเนียนของประเทศสเปน

นายแพทย์กฤษดา กล่าวด้วยว่า สำหรับของกิน-ของใช้ใกล้ตัวที่อาจมีไมโครพลาสติกจิ๋วนี้มาปะปนอยู่ได้ที่ควรต้องจับตาคือ

1) น้ำดื่ม แม้จะเป็นน้ำขวดก็ตาม มีรายงานจากต่างประเทศว่าพบอนุภาคพลาสติกจิ๋วนี้ในขนาดที่ตาแทบมองไม่เห็น คือ 100 ไมครอน อย่าลืมว่าขยะพลาสติกจิ๋วจากน้ำมือมนุษย์เหล่านี้แทรกซึมอยู่ตามแหล่งน้ำทั่วโลกทั้งน้ำจืดและน้ำทะเล

2) เกลือปรุงอาหาร เกลือสมุทรที่มาจากน้ำทะเลนั้นมีพลาสติกจิ๋วปะปนอยู่ได้

3) ซีฟู้ด อาหารทะเลสัตว์เปลือกแข็ง กุ้ง , หอย , ปู , ปลา

4) กะปิ เพราะตัวเคยนั้นอาจกินพลาสติกพีวีซีเข้าไปสะสมในตัว

5) ผงกลิตเตอร์วิบวับ ที่ใช้แต่งหน้าหรือทำการฝีมือ

6) ก้นบุหรี่ ทำจากเซลลูโลสอะซีเตทที่เป็นสารชนิดเดียวกับที่ใช้ทำแว่นกันแดด

7) หอยแมลงภู่ มีการเก็บตัวอย่างหอยแมลงภู่ในอังกฤษและตามชายหาดท้องถิ่น 8 แห่งโดยมหาวิทยาลัยชื่อดังแห่งสหราชอาณาจักร พบว่า มีพลาสติกจิ๋วนี้ติดมากับตัวหอยเป็นจำนวนน่าตกใจ โดยเฉลี่ยถึง 70 ชิ้นในทุกๆ 100 กรัมของหอย ซึ่งเรามองไม่เห็น

"ที่มีการอ้างว่าพลาสติกจิ๋วที่คนเรากินเข้าไปนี้น่าจะขับถ่ายออกมาได้ แต่อย่าลืมว่าของพวกนี้คือสิ่งแปลกปลอมและไมโครพลาสติกหลายชนิดเล็กระดับ "นาโนพลาสติก" ซึ่งแปลว่ามันอาจแทรกซึมเข้าในร่างกายเราถึงในระดับเซลล์ได้ และถ้าในพลาสติกจิ๋วบางชนิดอาจดูดซับเคมีพิษติดตัวมันมาด้วย จะเห็นว่าถึงแม้จะยังไม่เห็นผลเสียชัดเจนในตอนนี้แต่ก็ไม่ควรประมาทกับเรื่องสุขภาพเพราะมันก็คือสิ่งแปลกปลอมที่อาจกลับมาทำร้ายคนได้" นายแพทย์กฤษดา กล่าวทิ้งท้าย