เกร็ดจาก#บุพเพสันนิวาส เปิดจม.โกษาปานเอ่ยถึง‘ขุนศรีวิสารวาจา’ พร้อมภาพวาดตัวจริง

โด่งดังฉุดไม่อยู่จริงๆ สำหรับละคร ‘บุพเพสันนิวาส' ซึ่งเรียงร้อยเรื่องราวแสนสนุกโดยอิงเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ยุคสมเด็จพระนารายณ์ ซึ่งแน่นอนว่าตัวละครหลายคนที่โลดแล่นอย่างมีสีสันนั้นเคยมีตัวตนอยู่จริง

หนึ่งในนั้นก็คือ ‘หมื่นสุนทรเทวา' ที่สวมบทบาทโดยพระเอกหนุ่มแววตาอบอุ่น อย่าง โป๊บ ธนวรรธน์ โดยในภายหลังจะได้รับการอวยยศเป็น ‘ขุนศรีวิสารวาจา' หนึ่งใน 3 ราชทูตที่เดินทางไปยังฝรั่งเศส นำโดย ‘ออกพระวิสุทธสุนธร' ซึ่งรู้จักกันต่อมาในนาม ‘พระยาโกษาธิบดี (ปาน)' เป็นราชทูต, ออกหลวงกัลยาราชไมตรี เป็นอุปทูต และออกขุนศรีวิสารวาจา เป็นตรีทูต โดยมีผู้ติดตามไปอีกจำนวนหนึ่ง

บันทึกของบาทหลวงเดอ ชัวซีย์ เขียนบันทึกเอาไว้ว่า นอกจากคณะราชทูตประกอบด้วยบุคคล 3 คนคือ ราชทูต อุปทูต และตรีทูตแล้ว ยังมีขุนนางติดตามไปในขบวนด้วยอีก 20 คน ในจำนวนนี้เป็นอักษรเลข 4 คน บรรดาศักดิ์ของขุนนางทั้งคณะคือ ออกพระ 1 คน ออกหลวง 1 คน ออกขุน 2 คน ที่เหลือคือออกหมื่น และยังมีคนรับใช้เดินทางไปด้วยอีก 20 คน

ทั้งหมดได้รับการต้อนรับจากพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 หรือ เลอรัว-โซแลย (le Roi-Soleil) ซึ่งหมายถึง สุริยกษัตริย์ ณ พระราชวังแวร์ซายส์ ใน พ.ศ. 2229 เมื่อเดินทางกลับมา ยังมีจดหมายเขียนถึง "เมอร์สิเออร์ มาร์กีส์ เดอ เซนเญอเล" เพื่อแสดงความซาบซึ้งใจที่ได้รับความสะดวกสบายระหว่างการพำนักอยู่ที่ประเทศฝรั่งเศสและพรรณาถึงบุญญาธิการของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ตอนท้ายขอให้กรุงศรีอยุธยาและฝรั่งเศสมีสัมพันธไมตรีอันดีต่อกันสืบไป

ราชทูตไทยสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จากซ้าย ‘ออกพระวิสุทธสุนธร' ซึ่งรู้จักกันต่อมาในนาม ‘พระยาโกษาธิบดี (ปาน)' ราชทูต, ออกหลวงกัลยาราชไมตรี อุปทูต และออกขุนศรีวิสารวาจา ตรีทูต

ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย โดยศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) มีเอกสารสำคัญซึ่งออกพระวิสุทธสุนธร เอ่ยถึงขุนศรีวิสารวาจา หรือหนุ่มโป๊บ ธนวรรธ์ ในเรื่อง โดยเป็นจดหมายที่เขียนถึง ‘เมอร์สิเออร์ เดอ ลายี' (Monsieur de Lagny) ผู้อำนวยการบริษัทอีสต์อินเดียของฝรั่งเศส เนื้อหากล่าวแสดงความขอบคุณต่อเมอร์สิเออร์ เดอ ลายี และฝากฝังให้ช่วยดูแลนักเรียนไทยในฝรั่งเศสรวมทั้งขอให้เป็นธุระนำเครื่องราชบรรณาการที่เหลืออยู่ส่งมายังกรุงศรีอยุธยา

ข้อความตอนหนึ่ง มีดังนี้ (เขียนตามต้นฉบับการสะกดแบบโบราณ)

หนังสือออกพระวิสุทสุนธร ราชทูต ออกหลวงกัลยาราชไมตรี อุปทูต แลออกขุนศรีวีสารวิจาตรีทูต มาเถีงมูสูลายี ซึงใด้บังคับกุมปนัญีทังปวง ดวยัท่านสำแดงความยีนดีแลนับถือใด้ ให้สำเรจการทังปวงตามพระราชหฤไทยพระมหากระสัตราธีเปนเจ้าอัตโน แลบัดนี้ใด้พบท่าทางอนัจเขียนมาให้ท่าน แจ้งว่ามีน้ำใจยอนัยีนดีตอท่าน

หนังสือออกพระวิสุทธสุนธรถึงเมอร์สิเออร์ เดอ ลายี ภาพจากฐานข้อมูลจา่รึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

นอกจากนี้ ยังมีการบันทึกภาพของทูตทั้ง 3 ไว้โดยจิตรกรชาวตะวันตก ภาพส่วนหนึ่ง มีดังนี้

Cr:::matichon.co.th