รู้ก่อนดู แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ คือใคร? เเม่อยู่หัวองคืเดียวเเห่งอโยธยา
คำว่า "แม่หยัว" หรือ "แม่หยัวเมือง" เป็นคำที่หลายคนเมื่อได้ยินมักจะนึกถึงท้าวศรีสุดาจันทร์ ซึ่งมีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์อยุธยา แต่การเข้าใจผิดว่า "แม่หยัว" เกี่ยวข้องกับคำว่า "ดาวยั่ว" นั้นเป็นการตีความที่ไม่ถูกต้อง ความจริงแล้ว คำนี้มีรากฐานที่มาจากภาษาที่ใช้ในสมัยโบราณ โดยมีความหมายที่เกี่ยวข้องกับตำแหน่งของสนมเอกที่มีพระราชกุมาร
ตามที่อธิบายโดย สุจิตต์ วงษ์เทศ ผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ คำว่า "หยัว" หรือ "ยั่ว" ไม่ได้มีความหมายตามที่คนสมัยนี้เข้าใจว่าเกี่ยวกับความเซ็กซี่หรือการล่อใจ แต่มีความหมายที่สูงส่งกว่า อาจมาจาก "แม่อยู่หัวเมือง" ซึ่งเป็นตำแหน่งที่มีเกียรติและมีความสำคัญในราชสำนัก
นอกจากนี้ สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ก็ได้เสนอแนวคิดว่าคำว่า "แม่หยัว" อาจมาจากการเปลี่ยนแปลงของภาษา โดยยกตัวอย่างการกร่อนเสียงในคำอื่นๆ ที่เกิดขึ้นในภาษาไทย การใช้ "แม่อยู่เมือง" อาจกลายเป็น "แม่หยัวเมือง" ตามธรรมชาติของการพัฒนาภาษา
การทำความเข้าใจเรื่องนี้จึงช่วยให้เราสามารถมองเห็นบทบาทที่แท้จริงของท้าวศรีสุดาจันทร์ในบริบทของประวัติศาสตร์ โดยไม่ถูกจำกัดด้วยความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนเกี่ยวกับคำว่า "ดาวยั่ว" ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกันเลย สุดท้ายแล้ว คำว่า "แม่หยัว" เป็นเครื่องหมายของเกียรติยศและสถานะทางสังคมในสมัยอยุธยา มากกว่าที่จะเป็นคำที่มีความหมายในเชิงลบเหมือนที่เรามักเข้าใจกันในปัจจุบัน