เล่าขานตำนานจันทร์...ในวันแสงนวล

จันทร์เต็มดวงในคืนเดือนหงาย
 
หรือจันทร์ครึ่งเสี้ยวในคืนข้างแรม ยามค่ำคืนมืดมิด แหงนมองท้องฟ้า มองเห็นพระจันทร์ไม่ว่าจะอยู่ตรงไหนของโลกเราเห็นพระจันทร์ได้เหมือนกัน อดีตโลกยังไม่มีการสื่อสาร ไร้พรมแดน มนุษย์อุปโลกน์ให้พระจันทร์และดวงดาวช่วยเป็นสื่อกลางนำความรู้สึกห่วงหา คิดถึงฝากไปถึงคนไกล เพราะเชื่อด้วยว่าคนที่คิดถึงนั้น จ้องมองจันทร์เหมือนกัน
 
ในอดีตมนุษย์มิอาจรู้ได้ว่าบนดวงจันทร์เป็นอย่างไร

ได้แต่จินตนาการว่าพระจันทร์สวยงาม สังเกตจากแสงสีเหลืองนวลที่ส่องมายังผิวโลก เชื่อว่าบนดวงจันทร์เป็นแดนของเจ้าชายเจ้า หญิง เป็นดาวศักดิ์สิทธ์ขอพรให้สัมฤทธิผล
 
จนกระทั่งเมื่อ 389 ปีก่อน
 
เมื่อ กาลิเลโอ ใช้กล้องโทรทรรศน์ที่เขาประดิษฐ์ขึ้นส่อง ดวงจันทร์ เขาเห็นว่าดวงจันทร์มีผิวขรุขระ เห็นภูเขาเป็นทิวยาว และเห็นอุกกาบาตจำนวนมาก กระจัดกระจายอยู่บนผิวหน้าของ ดวงจันทร์
 
ต่อมาอีก 400 ปี วงการดาราศาสตร์ก็ได้ค้นพบอีกว่า 

ดวงจันทร์มีเส้นผ่าศูนย์กลาง   ยาว 3,475 กิโลเมตร คือยาวประมาณ 1 ใน 4 ของโลก ต่อมาปี พ.ศ. 2512 สหรัฐส่ง ยานอวกาศไปสำรวจ นีล อาร์ม สตรอง เป็นนักบินอวกาศคนแรกที่เหยียบพื้นดวงจันทร์ ทำให้มีความชัดเจนเพิ่มขึ้นว่าพระจันทร์ขรุขระ ไม่สวยงามตามตำนาน อีกทั้งยังเป็นดินแดนที่ปลอดสิ่งมีชีวิต มีวงโคจรอยู่ห่างจากโลกเป็นระยะทางโดยเฉลี่ย 384,400 กิโลเมตร

การได้ไปเยือนดวงจันทร์ของมนุษย์
 
แล้วนำข้อมูลมาหักล้างกับความเชื่อของคนโบราณที่มีมานานนับพันปี มิได้ ส่งผลใด ๆ ต่อความเชื่อเรื่องของ ดวงจันทร์ให้เลือนหายไป ผู้คน ทั่วโลกยังเล่าขาน และสืบสานประเพณีบูชาพระจันทร์กันต่อไป
 
เรื่องราวของศรัทธาดวงจันทร์ก้องโลกต้องยกให้ชาวจีน
 
เพราะมีพิธีไหว้พระจันทร์กันอย่างเอิกเกริก เป็นประเพณีที่สำคัญประเพณีหนึ่งของชาวจีนที่มีมาแต่โบราณนับ  ร้อย ๆ ปี วันไหว้พระจันทร์จะตรงกับวันที่ 15 เดือน 8 ของจีน เป็นวันกลางเดือนของเดือนกลางฤดูใบไม้ร่วง
  
เพราะฤดูนี้พระจันทร์แจ่มงามที่สุด

อากาศอบอุ่นสบาย ฤดูใบไม้ผลิตอนต้นฤดูหนาวท้ายฤดูฝนมาก ฤดูร้อนฝนชุกเมฆมาก ฤดูหนาวแม้ฟ้าใสแต่อากาศหนาวมาก หลายถิ่นมีหิมะตกจึงไม่เหมาะที่จะไหว้ พระจันทร์
 
ชาวจีนเชื่อว่าพระจันทร์เป็นผู้หญิง

จึงนิยมไหว้ด้วยขนมหวาน ตามตำนานกล่าวไว้ว่า การไหว้พระจันทร์ เป็นการไหว้เพื่อรำลึกถึง องค์ไท้อิมเนี้ย เทพผู้ให้ความสุขสงบแก่สรรพสิ่งในโลก และถือว่าเป็นเทพที่มีพระสิริโฉมงดงามที่สุดองค์หนึ่ง ซึ่งจะเสด็จมาโปรดสัตว์โลกในคืนพระจันทร์เต็มดวงของเดือน 8 ของการสักการะจึงมักเป็นของเสี่ยงทายเพื่อขอให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่ตนและครอบครัว

นอกจากนี้ วันไหว้พระจันทร์ยังเกี่ยวกับประวัติศาสาตร์จีน

ตอนที่ “จูง่วนเจียง” ผู้นำชาวจีนสมัยนั้นได้นัดแนะชาวจีนขึ้นต่อต้านกษัตริย์ชาติมองโกล  ที่ยึดครองจีนอยู่ โดยให้แต่ละ ครอบครัวจัดทำอาวุธ และเอก สารนัดหมายแอบซ่อนไว้ใน    หรือใต้ขนมโก๋ หรือขนมเปี๊ยะ ที่มีขนาดใหญ่ โดยแกล้งทำ เป็นธรรมเนียมแลกเปลี่ยน ขนมระหว่างญาติเพื่อตบตาชาวมองโกล
 
สมัยก่อนมีกฎหมายห้ามชาวจีนตีเหล็กทำอาวุธ
 
และให้มีมีดใช้ 5 ครอบครัวต่อหนึ่งเล่ม ซึ่งในหนังสือก็ได้นัดให้ทุกครอบครัวจัดงานไหว้พระจันทร์ด้วยการประดับประดาตกแต่งโต๊ะไหว้ ให้สวยงามโดยพร้อมเพรียงกัน และถือเป็นวันดีเดย์ในการยึดอำนาจคืน เมื่อสำเร็จ จูง่วนเจียงได้ตั้งตนเป็นกษัตริย์ นามว่า“พระเจ้าไท้โจวเกาอ่วงตี้” ในอดีตประเพณีวันไหว้พระจันทร์จะเป็นวันที่สาว ๆหนุ่ม ๆ ชาวจีนจะได้มีโอกาสออก มาพบปะกันด้วย ทำให้หลายคู่ได้แต่งงานกันเพราะประเพณีนี้
 
นอกจากนี้ความเชื่ออีกอย่างในวันไหว้พระจันทร์ซึ่งเป็นวันที่พระจันทร์เต็มดวง

มีความหมายถึงความกลมเกลียว จึงเป็น เสมือนวันนัดหมายรวมญาติมิตรอีกวันหนึ่ง ปัจจุบันชาวจีนได้ถือเอาวันนี้เป็นวันแห่งครอบครัวที่ร่วมกันชิมขนม จิบน้ำชาภายใต้แสงจันทร์
 
คนไทยกับพระจันทร์มักผูกโยงกันทางโหราศาสตร์ ว่า

เป็นเทวดานพเคราะห์องค์หนึ่ง ในคติไทย พระจันทร์ถูกสร้าง ขึ้นมาจากเทวธิดา (นางฟ้า) 15 องค์ บดป่นเป็นผง ห่อผ้าสีขาวนวลแล้วเสกให้เป็นพระจันทร์  มีสีวรกายขาวนวล มีม้าเป็นพาหนะ พระจันทร์สถิตอยู่ทางทิศตะวันออก
 
คฑา ชินบัญชร หมอดูชื่อดังผู้เชี่ยวชาญไพ่ยิปซี บอกเล่าว่า

ตามตำราโหราศาสตร์ กล่าวไว้ว่า ดาวจันทร์คือเลข 2 กำลัง 15 คนเกิดวันจันทร์จึงสัมพันธ์เกี่ยวกับพระจันทร์ คนเกิดวันนี้จึงมีรูปร่างหน้าตาดีสวยสะอาด รักสวยรักงาม เป็นคน    มีเสน่ห์อ่อนโยน อ่อนไหวง่าย รวนเร และออกจะเจ้าชู้นิด ๆ ดังนั้นคนเกิดวันนี้มักจะขี้เหงา จึงต้องมีคู่ ตามตำราทักษิณา  พระจันทร์เป็นเทวดาประจำทิศตะวันออก

หมอดูชื่อดัง ยังกล่าวอีกว่า

พระจันทร์เหมือนตัวแทนของผู้หญิง อ่อนหวานอ่อนโยน ขณะที่พระอาทิตย์เป็นตัวแทนของผู้ชาย ส่วนใหญ่ความเชื่อเรื่องของพระจันทร์เป็นของซีกโลกตะวันออก ชาวจีนมีประเพณีไหว้พระจันทร์ แม้กระทั่งคนญี่ปุ่นที่นับถือพระอาทิตย์ยังมีประเพณีชมจันทร์
 
“ทางพุทธศาสนาเมื่อ วันพระจันทร์เต็มดวง ก็ถือเป็นวันศักดิ์สิทธิ์ เช่น วันวิสาขบูชา มาฆบูชา เป็นต้น นอกจากนี้ ตัวเลขกำลัง 15 ยังสัมพันธ์   กับการนับวันเวลาของวันเวลาข้างขึ้นข้างแรม ซึ่งมี 2 ช่วง สอดคล้องกับคนที่เกิดวันจันทร์เวลาข้างขึ้น จะมีความสุข ใจเย็นกว่าคนเกิดข้างแรม เพราะข้างขึ้นน้ำมากจะเย็น ดังนั้น  คนเกิดวันจันทร์ เลขประจำตัว ที่เหมาะคือ 15 และ เลข 2 พร้อมกับมีน้ำอยู่ใกล้ชิด จะส่งเสริมให้ชีวิตดีขึ้น” หมอดูชื่อดังกล่าว
  
ประเพณีเกี่ยวกับพระจันทร์เหมือนกับคนญี่ปุ่นเกิด 

ขึ้นในเดือนกันยายนใกล้เคียง กับชาวจีน ประมาณกลางเดือน ช่วงนี้พระจันทร์จะเต็มดวง เรียกว่า “Chushu no meigetsu” ชาวญี่ปุ่นจะพากันชื่นชมความงามของดวงจันทร์ในคืนพระจันทร์ เต็มดวง ที่เรียกว่า “โอซูคิมิ” ซึ่งมีมาแต่สมัยโบราณและช่วงนี้เชื่อว่าจะเป็นช่วงที่พระจันทร์สวยสุดในรอบปี ประเพณีการชมพระจันทร์คือการถวายขนมไหว้พระจันทร์ ดอกซึซึกิ องุ่น เกาลัด และผลไม้ตามฤดูกาล
 
ผู้คนในเอเชียสืบสานประเพณีเกี่ยวกับพระจันทร์มาหลายร้อยปี

จะเห็นได้ว่าแต่ละประเพณีในแต่ละประเทศเจือแฝงไว้ด้วยความสามัคคีกลมเกลียว ให้ผู้คนได้มาพบปะพูดคุย อันเป็นคุณความดีที่เห็น ชัดจากพระจันทร์ในวันแสงสวยกว่าปกติ.