ความดี 5 ระดับ

พระพุทธศาสนาได้กล่าวถึงระดับความดีของคนไว้เป็นขั้น ๆ โดยได้กำหนดเอาลักษณะอุปนิสัยที่ผู้นั้นแสดงออกมาเป็นเกณฑ์กำหนด ทั้งนี้เพื่อให้รู้ว่า ใครมีลักษณะนิสัยอย่างไร เป็นคนประเภทไหน ควรคบหรือไม่ควรคบ ควรเลือกเป็นสามีภรรยาหรือไม่ควรเลือกอย่างไร เป็นต้น ซึ่งมีอยู่ ๔ ระดับด้วยกัน คือ

๑. ผู้มีความขยันหมั่นเพียรในหน้าที่การงาน ไม่เกียจคร้าน หนักเอาเบาสู้ ไม่ท้อถอย หลังสู้ฟ้าหน้าสู้ดิน มีความรับผิดชอบในการทำมาหากิน คนประเภทนี้ชื่อว่า มีความดีในระดับต้น เพราะความขยันอย่างนี้ทำได้ไม่ยากนัก

๒. ผู้มีอาหารหรือมีของกินอะไร แล้วคิดถึงคนอื่น เช่น คิดถึงบุพการีชน คิดถึงญาติมิตรหรือคิดถึงคนที่เคยอุปการะตนมา เป็นต้น ต้องการให้คนเหล่านั้นได้ลิ้มรสของนั้นบ้าง แล้วก็จัดแจงแบ่งไปให้ตามสมควร คนประเภทนี้เรียกว่าเป็นคนมีน้ำใจ มีอุปนิสัยเอื้อเฟื้อ จัดว่ามีความดีในระดับสอง เพราะทำได้ยากขึ้นไปอีกระดับหนึ่ง

๓. ผู้ได้ลาภผลอะไรแล้วไม่หลงระเริงดีใจจนเกินเหตุ เช่นได้ยศได้ตำแหน่งมาก็ไม่แสดงการฟูขึ้น คือไม่ลิงโลดจนออกนอกหน้า ซึ่งแสดงถึงความเป็นคนตกอยู่ในอำนาจของโลกธรรม ๘ ไม่อาจวางเฉยได้ คนที่ได้อะไรแล้วหลงระเริง หลงติดหรือตกเป็นทาสของสิ่งนั้น เวลาเสื่อมลาภจะเกิดความทุกข์ระทมหนัก พอ ๆ กับดีใจเมื่อได้ลาภมา ส่วนผู้ที่ไม่หลงระเริงดีใจจนเกินเหตุ เมื่อได้ลาภผลอย่างนี้มา จัดว่าเป็นความดีในระดับสาม

๔. ผู้ประสบกับความวิบัติอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น เสื่อมลาภที่ตนได้มา หรือต้องพลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รักของตน ก็ไม่ลำบากใจและไม่เสียใจจนเกินควร สามารถทำใจให้เป็นปกติ ตั้งสติได้มั่นคง คนที่ทำได้อย่างนี้จัดว่า มีความดีในระดับสี่ ซึ่งสูงสุดในจำพวกความดี ๔ ระดับ เพราะทำได้ยากยิ่ง

ใครจะมีความดีระดับไหน ก็ลองนำจิตใจและอุปนิสัยที่แท้จริงของตนเองขึ้นมาวัดกับความดี ๔ ระดับนี้ ซึ่งเปรียบเสมือนตาชั่ง ก็จะสามารถรู้ได้ด้วยตัวเอง และเมื่อรู้แล้วจะได้เกิดความภูมิใจว่า ตนมีความดีอยู่ในระดับใด หากชั่งดูแล้วยังไม่ติดอันดับใดเลย ก็จะได้ยกระดับตัวเองให้สูงขึ้น เพื่อจะได้ติดอันดับความดีกับเขาบ้าง อย่างน้อยก็สักระดับหนึ่ง


ขอบคุณที่มา :http://www.larnbuddhism.com