ความหมายของคำว่านิพพาน

ขอเรียนว่า..เรื่องนิพพานนี้เป็นสิ่งที่เห็นได้ยาก...หยั่งรู้ตามได้ยาก..
เมื่อไม่รู้ไม่เห็น..ก็ว่ากันไปต่างๆนาๆ...
หากถือความเห็น...ซึ่งพอสรุปว่า มี 4 แบบ

แบบที่ 1....แบบปฏิเสธ..

บอกว่า...นิพพานเป็นอสังขตธรรม..ธรรมที่ไม่ถูกปรุงแต่ง
บอกว่า...นิพพานเป็นอชระ...ธรรมที่ไม่แก่
บอกว่า...นิพพานเป็นอมตะ...ธรรมที่ไม่ตาย
บอกว่า...นิพพานเป็นธรรมที่สิ้นราคะ...สิ้นโทสะ...สิ้นโมหะ

แบบที่ 2 แบบไวพจน์..

บอกว่า...นิพพานเป็นสันตะ..คือความสงบ
บอกว่า...นิพพานเป็นปณีตะ...คือความประณีต
บอกว่า...นิพพานเป็นสุทธิ...คือความบริสุทธิ์
บอกว่า...นิพพานเป็นเขมะ..นิพพานคือความเกษม

แบบที่ 3 แบบอุปมา...

...นิพพานเป็นเหมือนคนข้ามมหาสมุทรได้
...นิพพานเป็นเหมือนว่ายตัดกระแสน้ำข้ามถึงฝั่ง
...นิพพานเป็นเหมือนไฟดับไปเมื่อสิ้นเชื้อ
...นิพพานเป็นเหมือนภูมิภาคราบเรียบอันน่ารื่นรมณ์
...นิพพานเป็นฝั่งโน้นที่เกษมไม่มีภัย
...นิพพานเป็นอาโรคยะ...ไม่มีโรค..มีสุขภาพที่สมบูรณ์
...นิพพานเป็นเหมือนเมืองที่ไป เช่น อุดมบุรี...นิพพานนคร...อมตหมานครนฤพาน
...นิพพานเป็นเหมือนเมืองแก้ว
...นิพพานเป็นเหมือนที่พ้นภัย

แบบที่ 4 บรรยายสภาวะโดยตรง....ดังศัพท์ตัวอย่างต่อไปนี้

-วิสุทธิ....ความบริสุทธิ หมดจด
-สัตตะ...สงบ ระงับ
-วิราคะ...ความจางหายคลายติด
-นิโรธ....ดับความทุกข์
-อสังขต...ไม่ถูกปรุงแต่ง
-อิสสริยะ...อิระภาพ..
-อนุปาทะ...ความไม่เกิด
-ตัณหักขยะ....ความสิ้นตัณหา
-ปรมัตถ....ประโยชน์สูงสุด
-บรมสัจจ์....ความจริงอย่างยิ่ง
-อรูปะ...ไร้รูป...ไม่มีทรวดทรงสัณฐาน
-นิจจะ...เที่ยงแท้แน่นอน
-ปริโยสาน.....จุดสุดท้าย
-ปหานะ....การละกิเลส
-วูปสม...ความเข้าไปสงบ
-สุญญัง...ว่างจากกิเลส
-สุขัง....เป็นสุข
ฯลฯ

เหตุเพราะว่า..เป็นการอุปมา...แต่คิดว่าเป็นจริงเป็นจัง...
ก็เลยแสดงความเชื่อออกมาอย่างนั้น..

คนที่ไม่เคยเข้าเรียน...ก็กล่าวถึงนิพพานแบบรุ่มร่ามอย่างนั้น...
เป็นเรื่องที่ไม่ระมัดระวัง...

ผมยกเอามาแสดงทั้ง 4 แบบ
เพียงเพื่อให้มองเห็นภาพกว้างขวาง..

ซึ่งยังมีคนอีกมากไม่เข้าใจว่า...นิพพานเป็นสภาวะธรรม..
เวลาอาจารย์...หรือนักเทศน์..แสดงแบบนั้น..ก็เชื่อกันตามๆกันไป...

เป็นธรรมดาของคนไม่รู้....บางทีก็รู้ไม่จริง

ความเห็น.....เป็นแบบอุปมา...ไม่ใช่ของจริง
เป็นการกล่าวเปรียบ..แม้แต่ตัวเองยังไม่ทราบ..เห็นนิพพานเป็นภูมิหนึ่งไป...
ไม่มีพุทธพจน์รองรับ....เป็นความเห็นส่วนบุคคล
ซึ่ง..แน่นอน..ไม่ใช่สิ่งถูกต้อง.

เจริญในธรรมครับ .
ที่มา : ธรรมะจาก.....อิทธิธโร ภิกขุ