ย้อนกลับสู่ความเป็นระเบียบ

หากคุณตักเกลือหนึ่งช้อนเทลงไปในแก้วน้ำ

คนให้ละลาย มันจะเข้าสู่สภาวะที่ย้อนกลับมาอย่างเดิมมิได้นี่คือหลักข้อที่สองของกฎเทอร์โมไดนามิกส์ ว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาวะจากความเป็นระเบียบสู่ความไร้ระเบียบในกรณีนี้ ความเป็นระเบียบคือเกลือหนึ่งช้อนกับน้ำหนึ่งแก้ว ความไร้ระเบียบคือการกระจัดกระจายของโมเลกุลเกลือในโมเลกุลน้ำอ ย่างสะเปะสะปะปริมาณความไร้ระเบียบนี้เรียกเป็นภาษาฟิสิกส์ (ให้ยากเข้าไว้) ว่า เอนโทรพี (entropy - มาจากศัพท์กรีก แปลว่า การแปลงลักษณ์)

เราอาจสรุปหลักข้อที่สองของกฎเทอร์โมไดนามิกส์ได้สั้นๆ ว่า

“เอ็งไม่สามารถย้อนกลับไปสู่สภาวะเดิมได้โว้ย!” ยกตัวอย่างเช่น สอบตกไปแล้ว จะขอย้อนกลับมาสู่สภาวะก่อนสอบไม่ได้ ผ่าตัดไส้ติ่งไปแล้ว จะขอย้อนกลับมาสู่สภาวะก่อนเป็นไส้ติ่งอักเสบไม่ได้แต่งงานไปแล้วเจอเมียขี้บ่น จะขอย้อนกลับมาสู่สภาวะก่อนแต่งงานไม่ได้เกิดอุบัติเหตุแขนขาขาดไปแล้ว จะขอย้อนกลับมาสู่สภาวะก่อนเกิดอุบัติเหตุไม่ได้ ฯลฯ

อย่างไรก็ตาม ในมุมของฟิสิกส์ อะไรๆ ก็เป็นไปได้

 นั่นคือโดยทฤษฎีแล้วมีความเป็นไปได้ที่เราจะย้อนสภาวะจากความไร ้ระเบียบสู่ความเป็นระเบียบอีกหน แต่ยากนักในเชิงปฏิบัติ และทำไม่ได้ทุกเรื่องส่วนการย้อนกลับในชีวิตของเรายังคงเป็นเรื่องที่เปลี่ยนแปลงไม่ ได้คนจำนวนมากใช้เวลาคร่ำครวญกับสิ่งที่เกิดขึ้นไปแล้ว และอยากเดินทางกลับไปแก้ไขอดีต บางคนเสียเวลาทั้งชีวิตคิดถึงแต่เรื่องเก่าๆ ที่แก้ไขไม่ได้

พระพุทธองค์ตรัสว่า ความประมาทเป็นหนทางสู่ความตาย

‘ความตาย’ ในที่นี้มิได้หมายถึงความตายจริงๆ อย่างเดียว แต่รวมถึงความทุกข์ (ความผิดหวัง ความเสียใจ ความเศร้าหมอง) ทั้งหลายด้วยมองในแง่ดีก็คือ การย้อนชีวิตกลับไปยังจุดก่อนไร้ระเบียบไม่ได้อาจทำให้เราระมัด ระวังการใช้ชีวิตของเรามากขึ้น เดินชีวิตด้วยความรอบคอบมากขึ้นคบเพื่อนก็ไม่คบเพื่อนเลว ที่อาจนำพาเราไปสู่สภาวะที่เราและครอบครัวจะเสียใจภายหลังพูดกับใครก็ระวังปาก ไม่พูดสิ่งที่อาจทำให้เขาเสียใจ และแก้ไขไม่ได้กินเหล้าก็ระวัง ไม่ตามใจตัวเองจนเมา ส่งผลให้ประสบอุบัติเหตุในการขับรถกลัวแต่งงานไปแล้วเจอเมียขี้บ่น ก็ดูใจกันนานหน่อย ไม่ต้องรีบร้อนเอนโทรพีแห่งชีวิตย้อนกลับไม่ได้ก็จริง แต่เราทำให้มันมีความน่าจะเป็นในทิศทางที่เราต้องการได้เตรียมสอบอย่างดีย่อมมีโอกาสที่จะสอบผ่านสูงพูดจาสุภาพย่อมมีโอกาสที่ได้แฟนมากกว่าคนปากไม่ดียิ้มแย้มแจ่มใสบ่อยๆ ย่อมมีโอกาสที่ได้ลูกค้าใหม่มากกว่าคนหน้าบึ้งตึงทั้งวันคุณเปลี่ยนแปลงอดีตไม่ได้ แต่คุณแก้ไขอนาคตได้เสมอ

วินทร์ เลียววาริณ
จาก ทำดีดอทเนต