การจำแนกชนิดของสเต็มเซลล์

หรือที่ภาษาไทยใช้คำว่า เซลล์ต้นกำเนิด หลายคนอาจเข้าใจว่าเซลล์ต้นกำเนิดนี้สามารถสร้างได้เพียงเม็ดเลือดชนิดต่างๆ เท่านั้น แต่ในข้อเท็จจริงนั้น สเต็มเซลล์ที่สร้างเม็ดเลือดนั้นเป็นเพียงชนิดหนึ่

Totipotent Stem Cell คือสเต็มเซลล์ที่มีศักยภาพสูงในการสร้างเซลล์ชนิดต่างๆทั้งร่างกาย พบได้ในระยะ Zygote

Pluripotent Stem Cell มีศักยภาพในการสร้างเซลล์ชนิดต่างๆได้น้อยกว่าระยะ Totipotent แต่ก็ยังสามารถสร้างเซลล์ต่างๆในร่างกายได้มากมาย พบได้ในระยะ Blastocyst หรือสามารถเรียกอีกอย่างว่า Embryonic Stem Cell

Multipotent Stem Cell มีศักยภาพในการสร้างเซลล์ลดลงน้อยกว่า pluripotent โดยมากมักแบ่งตัวเป็นเซลล์จำเพาะ พบได้ในเซลล์ชนิดต่างๆ หรืออาจเรียกว่า Adult Stem Cell

สิ่งที่ใช้จำแนกลักษณะของเซลล์ 2 ชนิดนี้ คือ การแบ่งตัว โดยสเต็มเซลล์จะแบ่งตัวเป็น 2 ลักษณะดังนี้

1. การแบ่งตัวแบบ Symmetry คือ สเต็มเซลล์ 1 เซลล์จะแบ่งตัวออกออกให้เป็นสเต็มเซลล์อีก 2 เซลล์

2. การแบ่งตัวแบบ Asymmetry คือ สเต็มเซลล์ 1 ตัวจะแบ่งตัวออกเป็นสเต็มเซลล์ 1 เซลล์และเซลล์จำเพาะอีก 1 เซลล์ ในขณะที่ Progenitor Cell จะแบ่งตัวให้เป็นเซลล์จำเพาะทั้ง 2 เซลล์

1. Origin ได้มาจากช่วงก่อนหรือระหว่างการฝังตัวของ embryo

2. Self Renewal คือ เซลล์สามารถแบ่งตัวเองออกมาได้โดยที่ยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์ชนิดอื่นๆ

3. Pluripotency หมายถึง เมื่อนำเอา ESC ไปเพาะเลี้ยงจะสามารถแบ่งตัวได้ทั้ง 3 ชั้นของ embryonic germ layer

1. Self Renewal คือ เซลล์สามารถแบ่งตัวเองออกมาได้อย่างต่อเนื่อง โดยที่ยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์ชนิดอื่นๆ

2. Remaining in the undifferentiated state หมายความว่า ไม่ว่าจะแบ่งตัวอย่างไร สเต็มเซลล์จะต้องมีส่วนที่เป็นสเต็มเซลล์คงเหลือไว้อยู่เช่นเดิม ยังเป็นเซลล์ที่ไม่ได้กลายเป็นเซลล์จำเพาะ

3. Differentiation potential to be a specialized cell หมายถึง มีความสามารถในการกลายเป็นเซลล์จำเพาะชนิดต่างๆได้

ขอขอบคุณ ข้อมูลที่มีประโยชน์จาก เว็บไซต์ วิชาการ ดอทคอม
เพื่อร่วมกันสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้บนโลกอินเตอร์เน็ต

ผู้มีบทความทางด้านวิทยาศาสตร์น่ารู้
สามารถส่งผลงานของท่านมาได้ที่ arunee@teeneemedia.com