แผ่นทวีปกำลังเคลื่อน

คณะนักวิทยาศาสตร์ซึ่งนำโดย ดร.ทิม ไรท์ (Dr. Tim Wright) นักธรณีฟิสิกส์จากมหาวิทยาลัยแห่งลีด ประเทศอังกฤษ (University of Leeds)

กำลังเฝ้าดูการเติบโตของหุบเขาทรุดเอธิโอเปีย (Ethiopia Rift Valley) ในทะเลทรายอฟาร์ (Afar dessert) พื้นที่ภาคเหนือของประเทศเอธิโอเปีย เพื่อติดตามและพิสูจน์ทฤษฎีการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก ในขณะที่ไหล่ทวีปของแผ่นเปลือกโลกอัฟริกา (African plate) กับอาระเบีย (Arabian plate) กำลังเคลื่อนที่ออกจากกัน ด้วยอัตราประมาณ 16 มม ต่อปี

ทั้งนี้แรงดันจากภายในโลกอาจเร่งให้เกิดการแยกออกอย่างรวดเร็วได้เป็นครั้งคราว

เช่น เหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เกิดเมื่อเดือนกันยายนปี 2005 เมื่อเกิดรอยแยกลึกและยาวนับร้อยแนว ในเวลาไม่กี่สัปดาห์ ทำให้แผ่นดินแยกออกจากกันถึง 8 เมตร โดยมีหินหนืดมากกว่า 2 พันล้านลูกบาศก์เมตร ดันตัวแทรกขึ้นมาตามรอยแยกและดันแผ่นทวีปทั้งสองให้ห่างออก (รูปที่ 1) คณะวิจัยได้ใช้เครื่องมือหลายชนิด เช่น GPS เครื่องวัดคลื่นไหวสะเทือน (seismometer) และเทคนิคทางธรณีเคมีและธรณีฟิสิกส์ ในการสำรวจและกำหนดสมบัติของหินและหินหนืดใต้พื้นดิน และติดตามตรวจสอบการเคลื่อนที่ของเปลือกโลก และสร้างแบบจำลองการเคลื่อนตัวของหินหนืดขึ้นมาสู่ผิวโลกซึ่งทำให้แผ่นเปลือกโลกแตกออก (รูปที่ 2 แสดงภาพถ่ายด้วยคลื่นเรดาห์ ที่ใช้ให้การศึกษาการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกเมื่อปี 2005 ภาพจาก European Space Agency's Envisat satellite) โดยทั่วไปกระบวนการแยกปริของของเปลือกโลกมักเกิดในมหาสมุทรที่เห็นเป็นเทือกเขากลางมหาสมุทร (Mid oceanic ridge)

แต่บนบกสามารถเห็นได้ที่เดียวคือทะเลทรายอฟาร์แห่งนี้เท่านั้น

แผ่นเปลือกโลกอัฟริกาและอะราเบียอยู่ระหว่างกระบวนทรุดตัวเป็นเวลา 30 ล้านปีมาแล้ว ซึ่งเป็นกระบวนการเดียวกับที่ทำให้เกิดทะเล Red Sea การเคลื่อนที่เป็นไปอย่างช้า ๆ แต่เมื่อเวลาผ่านไปเป็นล้าน ๆ ปี กระบวนการนี้จะทำให้พื้นที่ตอนเหนือของเอธิโอเปียทรุดตัวลง และทำให้เกิดทะเลใหม่ขนาดใหญ่ ซึ่งจะเชื่อมต่อกับ Red Sea และ Gulf of Aden โดย Gulf of Aden เป็นแขนของทะเลอะราเบียซึ่งตั้งอยู่ระหว่างประเทศเยเมนบนแหลมอะราเบีย กับประเทศโซมาเลียของทวีปอัฟริกา