กาแลกซีหัวขโมยแย่งก๊าซเพื่อนบ้านสร้างดาวใหม่

บนโลกเพชรนิลจินดา เงินทองตลอดจนงานศิลปะคือส่งที่หัวขโมยแอบลักลอบเพื่อสร้างความมั่งคั่งทางการเงินให้ตัวเอง

แต่ในอวกาศอันไกลโพ้น "ก๊าซ" และ "เชื้อเพลิง" สำหรับสร้างดาวใหม่คือสิ่งที่หัวขโมยนอกโลกสนใจ ซึ่งล่าสุดนาซาสามารถจับภาพกาแลกซีขนาดใหญ่กำลังดูดก๊าซปริมาณเทียบเท่าดวงอาทิตย์นับพันล้านดวงจากกาแลกซีขนาดเล็กที่อยู่ใกล้เคียงก่อเกิดเป็นดาวดวงใหม่

กล้องโทรทรรศน์สปริตเซอร์ (Spritzer) ขององค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา) จับภาพกาแลกซีขนาดใหญ่ที่อยู่ไกลโพ้นกำลังดูดก๊าซจากกาแลกซีขนาดเล็กที่อยู่ใกล้เคียงเทียบเท่ากับปริมาณดวงอาทิตย์นับพันล้านดวง ก๊าซเหล่านั้นเป็นก๊าซร้อนที่มีค่ายิ่งต่อการให้กำเนิดดาวใหม่ โดยมีอุณหภูมิสูง 730 องศาเซลเซียส ซึ่งระหว่างที่ถูกดูดไปนั้นก๊าซยังคงร้อนอยู่จากนั้นก็จะเย็นลงและกลายเป็นดาวฤกษ์และดาวเคราะห์ดวงใหม่

กาแลกซีหัวขโมยคือ 3C 326 North ซึ่งมีมวลเท่าๆ กับกาแลกซีทางช้างเผือกของเรา

ส่วนกาแลกซีเจ้าทุกข์คือ 3C 326 South ซึ่งมีมวลน้อยกว่ากาแลกซีผู้ร้ายราวครึ่งหนึ่ง ทั้ง 2 กาแลกซีใกล้กันมากพอที่จะรบกวนแรงดึงดูดระหว่างกันและกันและอาจจะชนกันได้ในวันหนึ่ง "เราอาจจะมองภาพของกาแลกซีขนาดใหญ่ในภาวะที่หาดูได้ยากนั้นคือระยะสั้นๆ ของการสร้างตัวเองใหม่จากกาแลกซีแก่เป็นกาแลกซีวัยเยาว์ที่เต็มไปด้วยสุกสกาว" แพทริก โอเกิล (Patrick Ogle) จากศูนย์วิทยาศาสตร์สปริตเซอร์ (Spitzer Science Center) ในสถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย (California Institute of Technology) สหรัฐอเมริกา ผู้นำในการศึกษาเรื่องนี้ให้ความเห็น โดยเขา ได้เผยแพร่ผลงานผ่านวารสารแอสโทรฟิสิคัล (Astrophysical Journal) ฉบับเดือน ต.ค.นี้

ทั้งนี้การรวมกันของกาแลกซีเป็นเรื่องปกติในเอกภพ ก๊าซและดาวฤกษ์ในกาแลกซี 2 แห่ง

ที่อยู่ใกล้กันจะเกิดภาวะยุ่งเหยิงจนกว่าจะรวมตัวกลายเป็นหนึ่งเดียว ซึ่งกรณีของกาแลกซี 3C 326 ก็เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดที่ปริมาณก๊าซมหาศาลถูกทำให้ร้อนและถูกถ่ายเทด้วยวิธีกาลักน้ำจากกาแลกซีหนึ่งไปยังอีกกาแลกซีหนึ่ง "นี่อาจเป็นระยะสำคัญในการรวมกันของกาแลกซีซึ่งขณะนี้เราทำได้เพียงเป็นพยานรู้เห็น" โอเกิลกล่าว ซึ่งภาพของอาชญากรรมกลางอวกาศนี้เกิดขึ้นห่างออกไปราวพันล้านปีแสง ซึ่งหมายความว่าการปล้นดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อพันล้านปีมาแล้ว แต่แสงที่จะเผยความจริงเพิ่งเดินทางมาถึงโลก

ทั้งนี้โอเกิลและคณะได้ศึกษากลุ่มกาแลกซีไกลโพ้นที่เรียกว่า "กาแลกซีวิทยุ" (Radio Galaxy)

ซึ่งชื่อนี้ได้รับการตั้งจากคลื่นวิทยุที่พวยพุ่งออกมาจากหลุมดำที่ใจกลางกาแลกซี แม้ว่าลำคลื่นวิทยุเหล่านี้จะทรงพลังมากแต่หลุมดำก็ไม่ได้ปลดปล่อยกาแลกซีออกมามากนัก หลังจากตรวจสอบภาพอินฟราเรดของ 72 กาแลกซีที่บันทึกด้วยกล้องสปริตเซอร์ พวกเขาก็สังเกตุเห็นภาพที่ไม่ค่อยปกติจำนวนหนึ่ง

3C 326 North ที่บวมเป่งได้ดูดพลังงานจำนวนหนึ่งของก๊าซไฮโดรเจนร้อนเข้าไป ก๊าซดังกล่าวหรือที่ถูกต้องคือก๊าซโมเลกุลโฮโดรเจนซึ่งประกอบด้วยโมเลกุลของไฮโดรเจน 2 อะตอมมารวมกันนั้นกำลังก่อตัวเป็นกาแลกซี ดาวฤกษ์และดาวเคราะห์ ซึ่งบนโลกนั้นก๊าซไฮโดรเจนนับเป็นพลังงานทางเลือกของรถยนต์ที่มีศักยภาพ ทั้งนี้ไม่สามารถสังเกตก๊าซไฮโดรเจนด้วยกล้องโทรทรรศน์รับแสงทั่วไป แต่เมื่อไฮโดรเจนถูกทำให้ร้อนก็จะเรืองแสงในย่านอินฟราเรดทำให้กล้องสปริตเซอร์จับภาพไว้ได้

ด้วยเหตุที่ 3C 326 North ไม่ได้กำลังยุ่งอยู่กับการสร้างดาวใหม่ จึงเป็นเรื่องไม่ปกตินักที่กาแลกซีเก่าแก่นี้จะมีก๊าซปริมาณมาก

เมื่อทีมวิจัยของโอเกิลสังเกตภาพจากสปริตเซอร์พวกเขาก็สังเกตเห็นบางสิ่งที่คล้ายปรากฏเป็นหางของดาวที่เรียกว่า "หางทิดัล" (Tidal Tail) ซึ่งเชื่อม 3C 326 North และ 3C 326 South ไว้ด้วยกัน ซึ่งเป็นภาพที่ทำให้พวกเขาต้องเข้าใจว่ากาแลกซีทั้งสองกำลังทำอันตรกิริยากันอยู่

"กาแลกซีซึ่งปรากฏเป็นที่สงสัยนั้นกำลังปล้นโมเลกุลไฮโดรเจนปริมาณมหาศาลจากกาแลกซีที่อยู่ข้างเคียงและเผาให้อุณหภูมิสูงขึ้น และหลุมดำขนาดใหญ่ที่ใจกลางกาแลกซีได้ย่อยองค์ประกอบเล็กๆ ของก๊าซที่ดูดมาแล้วปลดปล่อยออกมาในปริมาณมาก เป็นทางยาวที่พุ่งออกมาหลายล้านปีแสง" โอเกิลกล่าว

แล้วก๊าซของกาแลกซีเคราะห์ร้ายจะหมดไปเลยหรือไม่?

ตามความเห็นของโอเกิล กาแลกซี 3C 326 South ได้สูญเสียพลังงานไปปริมาณมากและไม่สามารถที่จสร้างดาวดวงใหม่ได้แล้ว อย่างไรก็ดีหากกาแลกซีทั้งสองรวมกันเป็นหนึ่งเดียว สิ่งที่เป็นของกาแลกซีหนึ่งก็ย่อมเป็นของอีกกาแลกซีหนึ่งด้วย