แฉประวัติ ฮุนเซน ผู้นำเขมร ทำไมถึงกล้ากร่างกับไทย?

แฉประวัติ ฮุนเซน ผู้นำเขมร ทำไมถึงกล้ากร่างกับไทย?

เมื่อพญาละแวกกลับชาติมาเกิด: ประวัติศาสตร์ฮุน เซน ที่หล่อหลอมผู้นำให้กร่างกับไทย

คำพูดโบราณเปรียบเปรยชาวเขมรเหมือน พญาละแวก กษัตริย์ผู้กลับกลอกที่ทำทุกอย่างเพื่อผลประโยชน์ของตนเอง แม้แต่การหักหลังเมื่อหมดประโยชน์ ซึ่งเป็นเหตุให้องค์สมเด็จพระนเรศวรไม่ทรงโปรด และเมื่อความขัดแย้งระหว่างไทย-กัมพูชาระอุขึ้นอีกครั้ง วาทกรรมนี้ถูกนำมาใช้เพื่อเปรียบเทียบกับอดีตผู้นำเขมรอย่าง สมเด็จฮุน เซน ซึ่งถูกมองว่าเป็นผู้ชักใยอยู่เบื้องหลังอำนาจในปัจจุบัน

จากเด็กชาวนา สู่ วีรบุรุษผู้ปิดทองหลังพระ
ชีวิตของฮุน เซนเริ่มต้นอย่างเรียบง่ายในครอบครัวชาวนาผู้ยากจนในชนบททางตอนใต้ของกัมพูชา เดิมชื่อ "หุ่น โบนาว" แต่ชื่อนี้กลับทำให้เขาไม่พอใจ เพราะเมื่อไปโรงเรียนถูกเพื่อนเรียกสั้นๆ ว่า "นาว" ซึ่งในภาษาเขมรมีความหมายว่า "ไอ้อ้วน" เขาจึงเปลี่ยนชื่อหลายครั้งจนมาลงตัวที่คำว่า "เซ็น" ที่แปลว่า "แสน" ซึ่งอาจเป็นปมความยากจนในวัยเด็กที่ผลักดันให้เขาอยากเป็นคนสำคัญ

ชีวิตวัยเรียนของเขาต้องหยุดชะงักลงเมื่อกัมพูชาเข้าสู่ยุคปั่นป่วนในทศวรรษ 1970 ภายใต้การปกครองของสมเด็จพระเจ้านโรดม สีหนุ ที่ถูกกล่าวหาว่าบริหารประเทศล้มเหลว นำไปสู่การรัฐประหารโดยนายพลลอน นอล ที่ได้รับการสนับสนุนจาก CIA ของสหรัฐฯ แต่การเปลี่ยนแปลงนี้กลับไม่ได้ทำให้ประเทศดีขึ้น ความอดอยากแผ่ขยายไปทั่ว จนผู้คนเริ่มหันไปพึ่งพา เขมรแดง กองกำลังคอมมิวนิสต์ที่นำเสนออุดมการณ์ความเท่าเทียมกัน

ด้วยความเชื่อที่อยากกอบกู้ชาติ ฮุน เซน จึงเข้าร่วมกองทัพเขมรแดง เขาถึงขั้นโกหกอายุเพื่อให้สามารถเข้าร่วมได้ เขาเรียนรู้ทักษะการรบและสร้างชื่อเสียงจากความกล้าหาญในการต่อสู้ จนกระทั่งในปี 1975 เขาได้รับบาดเจ็บจากระเบิดจน ตาซ้ายบอดสนิท การเสียสละครั้งนี้ทำให้ฮุน เซนกลายเป็น วีรบุรุษ ผู้ยอมพลีชีพเพื่อชาติในสายตาของชาวเขมร

บทเรียนจากความกลับกลอก: เมื่อวีรบุรุษกลายเป็นหุ่นเชิดและนักรัฐประหาร
เพียง 2 ปีหลังจากนั้น เขมรแดงเริ่มเผยธาตุแท้ด้วยการสังหารล้างเผ่าพันธุ์ประชาชนอย่างโหดเหี้ยม ทำให้ฮุน เซนไม่สามารถยอมรับได้ ด้วยความหวาดกลัวว่าตัวเองอาจถูกกำจัดในสักวันหนึ่ง เขาจึงตัดสินใจ หักหลังเขมรแดง และหลบหนีไปสวามิภักดิ์กับ เวียดนาม

ภายใต้การสนับสนุนของเวียดนาม ฮุน เซนกลับมาเพื่อโค่นล้มเขมรแดงได้สำเร็จ ทำให้เขาได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม เขาถูกมองว่าเป็นเพียง หุ่นเชิด ของเวียดนาม ฮุน เซนจึงเริ่มดำเนินแผนการเพื่อสลัดภาพลักษณ์นี้ทิ้ง เขาปลุกกระแสชาตินิยมและวิ่งเต้นกับนานาชาติให้ประณามการยึดครองของเวียดนาม ซึ่งสุดท้ายแล้วเวียดนามก็ต้องถอนกำลังออกไปจากกัมพูชาในปี 1989 ด้วยปัญหาเศรษฐกิจภายในประเทศ ทำให้ฮุน เซนได้เป็นฮีโร่อีกครั้งในฐานะผู้กอบกู้ชาติ

สู่ยุคมืด: การเปลี่ยนผ่านสู่ "จักรพรรดิ" ผู้รวบอำนาจเบ็ดเสร็จ

หลังจากได้รับอำนาจ ฮุน เซนก็เริ่มแสดงด้านมืดออกมาอย่างชัดเจน ในปี 1993 มีการเลือกตั้งเสรี แต่ผลกลับไม่เป็นไปตามที่เขาคาดหวัง ประชาชนเลือกเจ้า นโรดม นรินทรฤทธิ์ มากกว่า ฮุน เซนไม่ยอมรับผลการเลือกตั้งและขู่ว่าจะแบ่งแยกประเทศ สุดท้ายทั้งสองจึงต้องเป็นนายกรัฐมนตรีร่วมกัน แต่ฮุน เซนไม่หยุดอยู่แค่นั้น

ปี 1997 ฮุน เซนตัดสินใจ ทำรัฐประหาร ยึดอำนาจทั้งหมดไว้ในมือแต่เพียงผู้เดียว พร้อมทั้งกำจัดฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองและสื่อมวลชนที่เห็นต่าง เขาถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าไม่เคารพกติกาการเลือกตั้ง และใช้อำนาจนอกกฎหมายเพื่อรักษาอำนาจไว้ ซึ่งส่งผลกระทบต่อประชาชนอย่างรุนแรง

แม้จะบริหารประเทศมานานหลายสิบปี แต่กัมพูชายังคงเผชิญกับปัญหาความยากจน ประชาชนจำนวนมากต้องไปทำงานต่างแดนหรือแม้แต่เป็นขอทานในประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าการรวบอำนาจเบ็ดเสร็จไม่ได้นำพาประเทศไปสู่ความเจริญอย่างแท้จริง

ความตึงเครียดที่เพิ่มขึ้น: งบประมาณกลาโหมและการสนับสนุนจากต่างชาติ
ปัจจุบัน ฮุน เซนถูกมองว่าอยู่ในฐานะ "จักรพรรดิ" ที่ควบคุมทุกอย่างอย่างเบ็ดเสร็จ และมีแนวโน้มที่จะขยายอำนาจออกไปสู่ภายนอก เห็นได้จากการที่เขาเปรียบเปรยข้อพิพาทไทย-กัมพูชาว่าเป็นเหมือนอิสราเอลกับกาซ่า

นอกจากนี้ยังมีข้อสังเกตว่า งบประมาณกลาโหมของกัมพูชาเพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดด ในขณะที่เศรษฐกิจยังไม่ดีขึ้นมีข้อสันนิษฐานว่าเงินเหล่านี้อาจมาจากธุรกิจสีเทา เช่น แก๊งคอลเซ็นเตอร์ ที่แพร่หลายในกัมพูชา โดยเฉพาะในเมืองสีหนุวิลล์ และยังมีการกล่าวถึงการสนับสนุนจาก จีน ซึ่งมีผลประโยชน์ทั้งกับไทยและกัมพูชา แต่จีนเองก็ไม่ต้องการให้เกิดสงครามในภูมิภาคนี้ เพราะจะส่งผลกระทบต่อการค้าขาย